Magiczne miejsca na Pomorzu ⋆ szukaj magii z pracownią ISKRAVA

Magiczne miejsca na Pomorzu

Magiczne miejsca na Pomorzu czekają, aż je odkryjemy. Niedaleko wielkich skupisk ludzkich – Trójmiasta i Małego Trójmiasta Kaszubskiego, cierpliwie wypatrują turystów, podróżników, albo po prostu tych, którzy wolą zejść z wydeptanych ścieżek. Gdy wydaje się, że przewodniki pękają w szwach od ciekawych miejsc, warto poczytać je jeszcze troszkę. Tym razem – między wierszami.

Zdjęcie: Archiwum prywatne.

Kamienne kręgi

Kamienne kręgi stoją od bardzo dawna, wydaje się też, że stać będą już zawsze. A przynajmniej tyle, ile wytrzyma kamień. Nie trzeba odwiedzać angielskiego Stonehenge. Wystarczy zapuścić się w pomorskie lasy, by obcować z kamiennymi kręgami – spadkobiercami zapomnianych kultur i zamierzchłych czasów.

Kamienny szlak

Pomorski szlak kręgów kamiennych to 94-kilometrowy łańcuch przebiegający przez miejscowości: Odry, Leśno, Węsiory i Babi Dół. Niewątpliwie każde z tych miejsc jest na swój sposób magiczne. Kręgi stoją pomiędzy drzewami, czasem wpisane są w polany. W innych miejscach możemy znaleźć samotne, jakby nieco na uboczu, szczególnie duże głazy, wbite pionowo w grunt. Widok robi stosowne wrażenie. Każdy z obiektów Pomorza, to co najmniej kilkaset metrów kwadratowych, opisanych odpowiednimi tablicami, opasanych ścieżkami. Najbardziej widocznym z powierzchni kręgom kamiennym towarzyszą liczne kurhany i inne miejsca pochówku¹.

Czym są kamienne kręgi

Przede wszystkim warto zadać sobie pytanie – co wiemy o tych niezwykłych miejscach? Okazuje się, że całkiem dużo. Są to liczące około 2000 lat cmentarzyska Gotów i Gepidów. Ci z kolei przywędrowali tutaj z obszaru Skandynawii². Naukowcy już od lat ’50 ubiegłego wieku zbierali liczne ślady opisanych ludów, następnie powiązali je ze sobą i ukuli termin – Kultura Wielbarska³.

Dla tysięcy łowców tajemnic nie to jest jednak najważniejsze. Wielu widzi w pomorskich kręgach kamiennych miejsca mocy, astralne kalendarze lub nawet pozostawione przez przybyszów z kosmosu drogowskazy⁴. Niezależnie od pokładanej w nich wiary, kamienne kręgi Pomorza to miejsca o własnej unikalnej magii. Można ją bezsprzecznie poczuć stojąc między głazami, które ktoś osadził w tym miejscu, gdy jeszcze Rzym miał się zupełnie dobrze, a na niebie ciężko było wypatrzeć samolot.

Zdjęcie: archiwum prywatne.

Ruchome wydmy Łeby

Podróże kształcą. Czasem przez porównanie. Oto Słowiński Park Narodowy położony w bezpośredniej okolicy Łeby, roztacza przed nami magię, którą spotkać możemy w Egipcie faraonów. Ruchome wydmy, to niewątpliwie cud natury, zajmujący około 500 ha, pomiędzy Jeziorem Łebskim, a Bałtykiem. Wydma Łącka i Wydma Czołpińska wymieniane są, jako główne turystyczne lokalizacje⁵.

Legenda Starej Łeby

To, co widać gołym okiem, zapiera dech w piersiach. Ciągnące się po horyzont piaski, są tak niezwykłe w naszym krajobrazie. Ale pod piaskiem ukryta jest tajemnicza i mroczna historia z pogranicza legendy. Piękne, ale bezlitosne piaski pochłonęły bowiem w przeszłości miasteczko, które dziś nazywane jest polskimi Pompejami. Oto historia Starej Łeby.

Niegdyś Łeba położona była na lewym brzegu rzeki o tej samej nazwie. W XVI w. miejscowość niemal z dnia na dzień zniknęła. Wedle legendy zawartej w zbiorze „Legendy ze słowińskiej checzy” autorstwa Gracjana Bojara-Fijałkowskiego, pewnego spokojnego dnia rozszalał się huragan. Gdy mieszkańcy poszukiwali schronienia, unoszony wiatrem piasek zasypał miejscowość. Potem, gdy znękani ludzie przeczekali na jednym z pobliskich wzniesień, przyszło jeszcze gorsze nieszczęście. Wielka sięgająca pod niebo fala wody zbliżała się do brzegu. A na jej szczycie dostrzeżono wielką czarną, skrzydlatą łódź – Czarnego Lewiatana. Nim fala spadła na nieszczęśników, żywioł szczęśliwie stracił swą moc. Ocalali, choć pozbawieni dachu nad głową mieszkańcy dawnej Łeby, zbudować musieli ją od nowa⁶.

Pod piaskami

Archeolodzy istotnie potwierdzają zasypanie piaskiem w XVI w. starej Łeby. Dziś na powierzchni Ziemi widać jeden, otoczony współczesnymi wspornikami fragment ceglanego muru. To pozostałość Kościoła Św. Mikołaja – ostatni niemy świadek tragedii. Można go zobaczyć w odległości ok. 300 m od turystycznej ścieżki prowadzącej nad morze⁷. Faraonowie, których wielkie posągi przysypywały wiekami piaski Sahary, a nawet sam Sfinks, patrzą w stronę Łeby z pełnym zrozumieniem.

Sobótka w Gdańsku

Nazwa tego słowiańskiego święta (zwanego także Nocą Kupały), obchodzonego w dzień letniego przesilenia, odnosi się do dwóch niedaleko od siebie położonych obiektów w Gdańsku – Wrzeszczu. Dla wyjaśnienia: jeden z nich jest magicznym wzgórzem, drugi zaś – magicznym domem.

Zdjęcie: Wikipedia

Wzgórze Królewskie

Wzgórze Sobótka to najwyższe w rejonie Wrzeszcza Górnego wzniesienie, położone w okolicy ul. Jaśkowa Dolina oraz Akacjowej. Ma wysokość ponad 99 m n.p.m. Niemiecka nazwa brzmiała dumnie – Wzgórze Królewskie⁸. Poświęcone miało być pruskiemu władcy Fryderykowi Wilhelmowi III⁹. Dziś jednak coraz częściej słyszy się nazwę Sobótka. I nie bez powodu. Na wzgórzu znajduje się pewien szczególny kamień, przy którym podobno miały miejsce sabaty, odwiedzane nie tylko przez czarownice, ale i demony.

Na Wzgórzu Sobótka można poszukiwać też magii w sensie mniej dosłownym. Znajduje się tam przede wszystkim przedwojenny punkt widokowy, który teraz jest przesłonięty drzewami i stanowi miejsce bardziej tajemnicze, niż reprezentacyjne. Na jednym ze zboczy był niegdyś żydowski cmentarz. Dodajmy, że przy ul. Traugutta 94 znajduje się zabytkowy Dwór Studzienka, o dawnym, mansardowym dachu. Tu oglądamy magię historii, gdyż jest to jeden z najstarszych budynków Wrzeszcza¹⁰.

Nawiedzony dom

Niedaleko, choć niektórzy twierdzą, że nadal w obrębie Wzgórza Sobótki, przy ul. Sobótki właśnie, znajduje się gmach nawiedzony. Neorenesansowa willa z początku XX wieku nagromadziła przez te ponad 100 lat niemało historii. Była siedzibą masońskiej Loży Trzech Sal i w Gdańsku rozprawiano o tajemnicach i rytuałach odbywających się w jej murach. Później miały tam zamieszkać duchy, w związku z bliskością opisanych wyżej miejsc diabelskich kultów. Gdy w 1996 r. gmach opuściła zajmująca go jako ostatnia TVP Gdańsk, popadł w ruinę¹¹. Obecnie można podziwiać w Internecie zdjęcia urokliwie mrocznych, zapomnianych sal. A wieczorami w oknach widać światła i zjawy, a starzy Wrzeszczanie szepczą w ciemnościach, że…. to poszukiwacze mocnych wrażeń z latarkami.

Diabelskie kamienie

Jeśli wypatrujemy uważnie śladów działania sił piekielnych na Ziemi, to zdecydowanie warto szukać na Pomorzu. W kilku miejscach w okolicach Gdańska znaleźć można bowiem złowieszcze diabelskie kamienie. Wszystkie łączy wspólne pochodzenie, bynajmniej nie diabelskie. Za to legendy – owszem, z piekła rodem.

Kamień na Czarciej Górze

W Dolinie Radości w okolicach Oliwy, przy starej, bardzo rzadko uczęszczanej ścieżce, na zboczu Czarciej Góry, znajdziemy pierwszy z opisywanych cudów. Diabelski kamień, jaki tu napotkamy jest tak naprawdę rozłupany na dwoje – o obwodzie ponad 12 m i 8 m¹². Legenda głosi, że na tym kamieniu o swoją duszę z diabłem grał w karty pewien Kaszub z Klukowa. I wygrał, co rozwścieczyło demona tak bardzo, że grzmotnął dłonią w prowizoryczny stół i roztrzaskał na dwa nierówne kawałki. Tak naprawdę diabelski kamień z Doliny Radości ma skład taki, jak granit. Został tu oczywiście pozostawiony przez lądolód skandynawski kilkanaście tysięcy lat temu. Obecnie stanowi solidne oparcie dla licznych mchów¹³.

Zdjęcie: Wikipedia.

Kamień w Puszczy Darżlubskiej

Diabelski kamień w Puszczy Darżlubskiej, w Nadmorskim Parku Krajobrazowym, najłatwiej odnaleźć w pobliżu Połchówka. Ma obwód ponad 12 m¹⁴. Legenda dotycząca tego konkretnego tworu ma w sobie nie mniej dramatyzmu. Oto miał on stanowić dla diabła amunicję – chciał nim cisnąć i zniszczyć pobliski kościół. Do tego celu czart wybrał egzemplarz z dalekiej Szwecji. Długa droga jednak go zmęczyła. Położył go na ziemi, w wyniku nie był w stanie już raz położonego głazu ruszyć. Liczne bruzdy na jego powierzchni są niczym innym, jak śladami diabelskich pazurów, w bezsilnym gniewie drapiących i próbujących go dźwignąć.

Kamień nad Jeziorem Kamiennym

Jeszcze jeden piękny diabelski kamień znajdziemy w bezpośredniej bliskości Jeziora Kamiennego. Godny uwagi, bo jeden z największych głazów narzutowych na całym Pomorzu. Ma 17 m obwodu. Oto po raz trzeci głaz znaczy miejsce porażki sił piekielnych. Legenda głosi, że demon zamierzał zbudować groblę na drugą stronę Jeziora Kamiennego, jednakże nie zdążył. Co się stało z niebezpiecznym stworem? Niektórzy dumają, że siedzi w głazie po dziś dzień. Ten konkretny głaz ma cechę charakterystyczną – godne uwagi, wielkie pęknięcie, przez co bywa zwany po prostu Pękniętym¹⁵.